Zgodnie z art. 292 k.c., nabycie służebności gruntowej przez zasiedzenie jest możliwe tylko w przypadku, gdy służebność ta polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Stanowi to istotne ograniczenie mające na celu zabezpieczenie przed przypadkami nadużywania zasiedzenia przez właścicieli, którzy jedynie dzięki dobrosąsiedzkim stosunkom korzystają z cudzych nieruchomości.
Posiadanie Służebności (art. 352 k.c.): Pierwszą niezbędną przesłanką jest faktyczne posiadanie służebności, czyli rzeczywiste korzystanie z cudzego gruntu zgodnie z zakresem służebności. Warto podkreślić, że osoba, która jedynie z grzeczności sąsiada korzysta z nieruchomości, nie spełnia warunku posiadania.
Upływ Czasu: Kolejnym istotnym elementem jest upływ czasu. W przypadku dobrej wiary wymagane jest dwadzieścia lat, a w przypadku złej wiary trzydzieści lat korzystania z służebności.
Trwałe i widoczne urządzenie: Ostateczną przesłanką jest istnienie trwałego i widocznego urządzenia wykonanego przez posiadacza służebności, a nie przez właściciela nieruchomości. To właśnie ta kwestia budzić może wątpliwości i stanowi przedmiot licznych rozważań prawnych.
Warto zauważyć, że ustawa nie precyzuje dokładnie, co oznacza „trwałe i widoczne urządzenie”. Interpretacja tego pojęcia pozostaje więc w gestii sądów, które muszą analizować konkretne okoliczności faktyczne. W praktyce, sądy przyjmują, że urządzenie musi mieć trwałą formę, być widoczne i odpowiadać treści służebności.
Urządzenie drogi musi polegać na świadomym działaniu człowieka, które jest widoczne i dla wszystkich postronnych oczywistym jest istnienie drogi. Rozbieżności pojawiają się jednak w zakresie kto musi wznieść owo urządzenie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego przeważa stanowisko, że zasiedzenie służebności gruntowej jest wykluczone, jeśli korzystanie opiera się na trwałym i widocznym urządzeniu wzniesionym przez właściciela nieruchomości obciążonej.
Z drugiej strony na tle art. 292 k.c. nie ma znaczenia, kto wskazane w tym przepisie urządzenie wykonał, a przesłankami zasiedzenia jest tylko korzystanie przez wnioskodawczynię z trwałego i widocznego urządzenia oraz aby stan ten trwał przez czas określony przez przepisy o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzeniu, do których wspomniany przepis odsyła.
Zasiedzenie służebności drogi koniecznej to proces wymagający spełnienia trzech kluczowych przesłanek. Ograniczenie dotyczące trwałego i widocznego urządzenia ma na celu chronienie praw własności i zabezpieczanie przed nadużywaniem zasady zasiedzenia. Interpretacja tego pojęcia pozostaje jednak elastyczna, a sądy biorą pod uwagę konkretne okoliczności danego przypadku. Przed wszczęciem postępowania Klienci często decydują się uregulować kwestię służebności w drodze ugody. Niemniej wówczas pojawia się pytanie czy takie czynności mogą mieć niekorzystne skutki w sprawie o stwierdzenie zasiedzenie służebności gruntowej. Na temat wpływu negocjacji z właścicielem na bieg zasiedzenia pisałam na blogu Negocjacje z właścicielem, a zasiedzenie nieruchomości
Jesteś programistą, graficzką, pisarzem lub artystą? Twoja praca twórcza to nie tylko pasja, ale często…
Jeśli zostałeś pominięty w testamencie lub otrzymałeś mniej, niż Ci się należało, możesz domagać się…
Prawo do zachowku przysługuje bliskim krewnym spadkodawcy. Więcej na temat osób uprawnionych do zachowku przeczytasz…
Wiele osób zastanawia się, czy dokonując darowizny jeszcze za życia, skutecznie pozbawiamy pozostałych naszych spadkobierców…
Wielu spadkobierców zadaje sobie pytanie, czy przekazanie gospodarstwa rolnego ma wpływ na zachowek. Inaczej mówiąc…
Wielu przedsiębiorców zaczyna od jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG), a z czasem decyduje się na zmianę…