prawo cywilne

Zasiedzenie służebności gruntowej

Zgodnie z art. 292 k.c., nabycie służebności gruntowej przez zasiedzenie jest możliwe tylko w przypadku, gdy służebność ta polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Stanowi to istotne ograniczenie mające na celu zabezpieczenie przed przypadkami nadużywania zasiedzenia przez właścicieli, którzy jedynie dzięki dobrosąsiedzkim stosunkom korzystają z cudzych nieruchomości.

Przesłanki zasiedzenia służebności gruntowej

Posiadanie Służebności (art. 352 k.c.): Pierwszą niezbędną przesłanką jest faktyczne posiadanie służebności, czyli rzeczywiste korzystanie z cudzego gruntu zgodnie z zakresem służebności. Warto podkreślić, że osoba, która jedynie z grzeczności sąsiada korzysta z nieruchomości, nie spełnia warunku posiadania.

Upływ Czasu: Kolejnym istotnym elementem jest upływ czasu. W przypadku dobrej wiary wymagane jest dwadzieścia lat, a w przypadku złej wiary trzydzieści lat korzystania z służebności.

Trwałe i widoczne urządzenie: Ostateczną przesłanką jest istnienie trwałego i widocznego urządzenia wykonanego przez posiadacza służebności, a nie przez właściciela nieruchomości. To właśnie ta kwestia budzić może wątpliwości i stanowi przedmiot licznych rozważań prawnych.

Pojęcie „trwałego i widocznego urządzenia”

Warto zauważyć, że ustawa nie precyzuje dokładnie, co oznacza „trwałe i widoczne urządzenie”. Interpretacja tego pojęcia pozostaje więc w gestii sądów, które muszą analizować konkretne okoliczności faktyczne. W praktyce, sądy przyjmują, że urządzenie musi mieć trwałą formę, być widoczne i odpowiadać treści służebności.

Urządzenie drogi musi polegać na świadomym działaniu człowieka, które jest widoczne i dla wszystkich postronnych oczywistym jest istnienie drogi. Rozbieżności pojawiają się jednak w zakresie kto musi wznieść owo urządzenie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego przeważa stanowisko, że zasiedzenie służebności gruntowej jest wykluczone, jeśli korzystanie opiera się na trwałym i widocznym urządzeniu wzniesionym przez właściciela nieruchomości obciążonej. 

Z drugiej strony na tle art. 292 k.c. nie ma znaczenia, kto wskazane w tym przepisie urządzenie wykonał, a przesłankami zasiedzenia jest tylko korzystanie przez wnioskodawczynię z trwałego i widocznego urządzenia oraz aby stan ten trwał przez czas określony przez przepisy o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzeniu, do których wspomniany przepis odsyła. 

Podsumowanie

Zasiedzenie służebności drogi koniecznej to proces wymagający spełnienia trzech kluczowych przesłanek. Ograniczenie dotyczące trwałego i widocznego urządzenia ma na celu chronienie praw własności i zabezpieczanie przed nadużywaniem zasady zasiedzenia. Interpretacja tego pojęcia pozostaje jednak elastyczna, a sądy biorą pod uwagę konkretne okoliczności danego przypadku. Przed wszczęciem postępowania Klienci często decydują się uregulować kwestię służebności w drodze ugody. Niemniej wówczas pojawia się pytanie czy takie czynności mogą mieć niekorzystne skutki w sprawie o stwierdzenie zasiedzenie służebności gruntowej. Na temat wpływu negocjacji z właścicielem na bieg zasiedzenia pisałam na blogu Negocjacje z właścicielem, a zasiedzenie nieruchomości

FacebookFacebookTwitterTwitterLinkedInLinkedInShareShare
AddThis Website Tools
Agnieszka Jakubowska - Gregier

Recent Posts

Prawa autorskie a wspólny majątek. Czy Twój utwór wejdzie do podziału przy rozwodzie?

Jesteś programistą, graficzką, pisarzem lub artystą? Twoja praca twórcza to nie tylko pasja, ale często…

2 tygodnie ago

Jak napisać pozew o zachowek?

Jeśli zostałeś pominięty w testamencie lub otrzymałeś mniej, niż Ci się należało, możesz domagać się…

4 tygodnie ago

Utrata prawa do zachowku – kiedy i na jakich zasadach jest możliwa?

Prawo do zachowku przysługuje bliskim krewnym spadkodawcy. Więcej na temat osób uprawnionych do zachowku przeczytasz…

1 miesiąc ago

Darowizna a zachowek – czy darowizna chroni przed zachowkiem?

Wiele osób zastanawia się, czy dokonując darowizny jeszcze za życia, skutecznie pozbawiamy pozostałych naszych spadkobierców…

1 miesiąc ago

Przekazanie gospodarstwa rolnego a zachowek

Wielu spadkobierców zadaje sobie pytanie, czy przekazanie gospodarstwa rolnego ma wpływ na zachowek. Inaczej mówiąc…

2 miesiące ago

Wniesienie przedsiębiorstwa jako aportu do spółki z o.o.

Wielu przedsiębiorców zaczyna od jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG), a z czasem decyduje się na zmianę…

2 miesiące ago