Po ostatnim wpisie na naszej stronie zrodził się pomysł stworzenia cyklu wpisów, poświęconych kwestii alimentów. W dzisiejszym wpisie spróbujemy odpowiedzieć na pytania:
- czy kredyt zaciągnięty przez jednego z małżonków wpływa na obowiązek alimentacyjny wobec dziecka?
- czy kredyt rodzica wlicza się do alimentów na dziecko?
- czy zobowiązania jednego z rodziców z tytułu kredytu mają wpływ na wysokość alimentów i mogą być podstawą do obniżenia alimentów?
Kredyt zaciągnięty przez rodzica zobowiązanego do alimentów
W pierwszej kolejności zaznaczyć należy, że mówiąc o kredycie rodzica możemy mieć do czynienia z kredytem rodzica, z którym dziecko na stałe mieszka oraz kredytem rodzica zobowiązanym do płacenia alimentów. W tym miejscu chciałabym zrobić małą dygresję, albowiem oboje rodziców są zobowiązani do partycypowania w kosztach utrzymania dziecka i ciąży na nich obowiązek alimentacyjny. Jednakże używając sformułowania zobowiązanym do płacenia alimentów mam na myśli tego rodzica, z którym dziecko na stałe nie mieszka i wobec którego kierowane jest roszczenie o alimenty.
W pierwszej kolejności zaznaczyć należy, że zobowiązania kredytowe nie mają pierwszeństwa przed alimentacyjnymi. Obowiązek spłaty kredytu nie jest zatem ważniejszy, aniżeli obowiązek alimentacyjny. Wręcz przeciwnie ustawodawca kilkakrotnie podkreślił pierwszeństwo obowiązku alimentacyjnego nad innymi zobowiązaniami, np. przy zbiegu egzekucji.
Ponadto osoba, na której ciąży obowiązek alimentacyjny względem małoletniego dziecka winna przy zaciąganiu zobowiązań planować ich wysokość stosownie do posiadanych możliwości, ale również z uwzględnieniem w/w obowiązku alimentacyjnego.
Co więcej spłata przez dłużnika kredytu bankowego niezależnie od jego przeznaczenia nie powinna wpływać na obniżenie podstawy wymiaru alimentów (por. K. Gromek: Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, C.H. Beck 2016, nb 17 i 35 do art. 135 i powołane tam orzecznictwo; J. Ignaczewski: Obowiązek alimentacyjny po nowelizacji. Art. 128–144 ( 1) KRO. Komentarz, C.H. Beck 2009, nb 8 do art. 135). Także w orzecznictwie wskazuje się, że zadłużenie zobowiązanego do alimentów z tytułu kredytu czy pożyczki nie może zasadniczo powodować ograniczenia należnych małoletniemu powodowi środków utrzymania i wychowania (por. wyrok Sądu Najwyższego z 12 listopada 1976 r., sygn. akt III CRN 236/76, Legalis 19734, postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 19 listopada 2012 r., sygn. akt I ACz 1711/12, Legalis 730667). Więcej o tym kiedy można żądać obniżenia alimentów pisałam tutaj: Kiedy można żądać obniżenia alimentów?
Powyższe oznacza, że co do zasady rodzic zobowiązany do płacenia alimentów nie może uchylać się od obowiązku alimentacyjnego z uwagi na posiadanie innych zobowiązań, w tym kredytowych przeznaczonych na zaspokojenie jego usprawiedliwionych potrzeb. .
Kredyt rodzica, z którym dziecko na stałe mieszka
W przypadku zobowiązania z tytułu kredytu, zaciągniętego przez rodzica, z którym dziecko na stałe mieszka to raty kredytu co do zasady nie powinno wliczać się do kosztów utrzymania dziecka. Dziecko nie jest obowiązane w partycypowania w budowie majątku swego rodzica. Niemniej obowiązek spłaty kredytu hipotecznego, zaciągniętego w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych dziecka często prowadzi do zmniejszenia możliwości finansowych tego rodzica i wypełnienia swojego obowiązku alimentacyjnego wobec dziecka.
Ponadto przy ustalaniu kosztów utrzymania dziecka nie można pominąć okoliczności, iż gdyby jego rodzic nie dokonał zakupu domu lub mieszkania na kredyt zmuszony byłaby do zapewnienia potrzeb mieszkaniowych poprzez wynajmowanie lokalu. W przeciwieństwie do raty kredytu koszt najmu lokalu zostałby uwzględniony przy ustalaniu wysokości usprawiedliwionych kosztów utrzymania dziecka i w konsekwencji miałby wpływ na wysokość alimentów. Z tych też powodów, Sąd w takiej sytuacji ustalając wysokość obowiązku alimentacyjnego powinien wziąć pod uwagę udział dziecka w kosztach mieszkania, tj. opłatach eksploatacyjnych oraz części kwoty miesięcznej raty kredytu.